Nhã nhạc cung đình Huế: Di sản văn hóa cố đô nổi tiếng được UNESCO công nhận

Nhã nhạc cung đình Huế là di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO công nhận và là nét đẹp văn hóa nghệ thuật đáng tự hào của Việt Nam. Đây còn là một trong những yếu tố hấp dẫn thu hút du khách thập phương đến với thành phố Huế mộng mơ. Cùng G8 Open Tour khám phá di sản vô giá này nhé!

1. Giới thiệu về Nhã nhạc cung đình Huế

Nhã nhạc cung đình là thể loại nhạc có từ thời phong kiến được biểu diễn phục vụ trong cung đình vào những dịp lễ trang trọng như: Đại triều, Thường triều, Tế giao, Tế miếu…

Nhạc có lời hát tao nhã cùng điệu thức cao sang, quý phái góp phần tạo sự trang trọng cho các buổi lễ. Đây còn là biểu tượng của vương quyền và sự trường tồn, hưng thịnh của triều đại. Chính vì thế Nhã nhạc cung đình Huế rất được các triều đại phong kiến Việt Nam coi trọng.

2. Nhã nhạc cung đình Huế được UNESCO công nhận khi nào?

Nhã nhạc cung đình Huế được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể và truyền khẩu nhân loại vào ngày 7/11/2003. Lễ đón bằng công nhận được tổ chức tại thủ đô Paris, Pháp vào ngày 31/1/2004.

Đây là vinh dự và niềm tự hào to lớn cho Huế cũng như dân tộc Việt Nam. Đồng thời, sự vinh danh này còn góp phần tạo nên sức hút, nét hấp dẫn rất riêng cho ngành du lịch của thành phố Huế cổ kính và thơ mộng.

3. Lịch sử hình thành của Nhã nhạc cung đình Huế

Theo sử sách ghi lại, Nhã nhạc cung đình Huế có quá trình hình thành và phát triển theo từng giai đoạn qua các triều đại Lý – Trần. Các thế hệ kế thừa tiếp tục gìn giữ, bổ sung sáng tạo và phát triển loại hình nghệ thuật này ngày càng phong phú, tinh tế đạt đỉnh cao vào triều đại Nhà Nguyễn.

3.1. Lịch sử hình thành Nhã nhạc qua các thời đại phong kiến

• Dưới thời Lý (1010 – 1225): Nhã nhạc cung đình bắt đầu hoạt động có quy củ. Ở thời này, Nhã nhạc có lời hát tao nhã, điệu thức cao sang là biểu tượng cho sự trường tồn, hưng thịnh và quyền lực của quân chủ phong kiến.
• Dưới thời Lê (1427 – 1788): Nhã nhạc cung đình được dành riêng cho giới quý tộc, bác học. Thể loại nhạc có kết cấu phức tạp, chặt chẽ với quy mô tổ chức rõ ràng, chi tiết và được phân định ra nhiều thể loại riêng biệt (Giao nhạc, Đại triều nhạc, Miếu nhạc…). Tuy nhiên, vào cuối triều Lê, Nhã nhạc bắt đầu bước vào thời kỳ suy thoái.
• Dưới thời Nguyễn (1802 – 1945): Nhã nhạc cung đình Huế phát triển mạnh mẽ trở lại và được tổ chức bài bản. Đặc biệt vào nửa đầu thế kỷ XIX, Nhã nhạc đã gắn liền với cung đình Huế và phát triển theo mô thức quy phạm đúng chuẩn, có hệ thống, bài bản với hàng trăm nhạc chương. Giai đoạn này tạo tiền đề phát triển đỉnh cao cho âm Nhạc Cung Đình qua các đời vua sau.

3.2. Nhã nhạc cung đình Huế hiện nay

Ngày nay, Nhã nhạc cung đình Huế với các hình thức như dàn nhạc, ca chương, bài bản, vũ khúc được diễn xướng trong nhiều dịp như: Festival Huế, lễ hội Phật giáo, lễ hội dân gian, âm nhạc thính phòng.

Nhã nhạc còn được trình diễn trong các nghi thức ngoại giao, biểu diễn phục vụ khách du lịch và dân địa phương. Chính vì thế, Nhã nhạc ngày nay vẫn có điều kiện và không gian diễn tấu phong phú. Giá trị nghệ thuật vẫn được giữ gìn, trường tồn và tiếp tục phát huy.

4. Công tác gìn giữ, bảo tồn Nhã nhạc cung đình ra sao?

Nhã nhạc cung đình Huế có thể được xem là tài sản vô giá của dân tộc ta, cần được bảo tồn và phát huy. Mặc dù gặp nhiều khó khăn nhưng việc bảo tồn đã thu được nhiều thành quả tốt đẹp:

• Bảo tồn các bài bản quan trọng: Các bài Nhã nhạc cung đình Huế quan trọng đã được Nhà hát Nghệ thuật truyền thống Cung đình Huế bảo tồn như: 10 bản Ngự bao gồm Phẩm tuyết, Hồ quảng, Nguyên tiêu, Bình bán, Liên hoàn, Lưu thủy kim tiền, Tây mai, Xung phong, Tẩu mã, Long hổ… cùng một số bài trong dàn Đại nhạc.
• Hình thức diễn xướng: Nhà hát Nghệ thuật truyền thống Cung đình Huế còn tiến hành biểu diễn Nhã nhạc qua các hình thức diễn xướng trong những dịp như: Festival Huế, lễ hội Phật giáo, biểu diễn phục vụ khách du lịch Huế đến tham quan, tìm hiểu.

5. Thông tin chi tiết để thưởng thức Nhã nhạc cung đình Huế

Để có thể thưởng thức thể loại âm nhạc đặc sắc này trong hành trình du lịch Huế, bạn cần nắm rõ các thông tin sau:

5.1. Xem Nhã nhạc cung đình Huế ở đâu?

• Trên sông Hương: Đây là địa chỉ quen thuộc. Du khách sẽ mua vé lên thuyền rồng, dạo quanh sông Hương thơ mộng và thưởng thức Nhã nhạc cùng các thể loại âm nhạc khác do ca sĩ biểu diễn.
• Duyệt Thị Đường: Duyệt Thị Đường là nhà hát đầu tiên mở cửa biểu diễn Nhã nhạc được xây dựng dưới triều Nguyễn, cách đây gần 200 năm. Đến với Duyệt Thị Đường, du khách sẽ thực sự ấn tượng với không gian hoành tráng, trang trọng và không khí linh thiêng.

5.2. Giá vé và Thời gian biểu diễn

• Giá vé tham khảo: 100.000 VNĐ.
• Thời gian tham khảo:
  • Tại sông Hương: 18:00, 19:00 hoặc 20:00
  • Tại Duyệt Thị Đường: 10:00 – 10:40 và 15:00 – 15:40

Nhã nhạc cung đình Huế là tài sản phi vật thể vô giá, là niềm tự hào của dân tộc Việt Nam và người dân vùng đất cố đô. Là người con đất Việt, bạn hãy ít nhất một lần đến với xứ Huế mộng mơ và thưởng thức chương trình Nhã nhạc để cảm nhận và thấm đậm những tinh túy của thể loại nhạc đậm đà bản sắc dân tộc.

Nếu bạn đang lên kế hoạch du lịch Huế từ Hà Nội, hãy lựa chọn G8 Open Tour để có một hành trình an toàn, tiện nghi và thoải mái nhất.